Egzama Nedir Nasıl Tedavi Edilir? 2023

Egzama nedir sorusuna verilebilecek en basit cevap ciltte ortaya çıkan lezyonik bir hastalıktır.İnsanlarda en çok görülen dermatolojik sağlık sorunlarından bir tanesi olarak kabul edilir.Egzamanın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, araştırmacılar egzama görülen kişilerin genetik yatkınlıklarının ve çevresel tetikleyicilerin bir kombinasyonunun buna sebep olabileceğini düşünüyor.

Egzama Nedenleri

Egzamanın nedeni tam olarak bilinmemektedir.Ancak,cildin tahriş edici maddelere maruz kalındığında agresif tepki veren aşırı aktif bir bağışıklık sistemi tarafından tetiklendiğini düşünülüyor.Egzamanın nedenleri şu şekilde gösterilebilir:

• Temizleyicilerde ve deterjanlarda bulunan cildi kurutan kimyasallar,
• Sentetik kumaşlar,
• Terleme ve ani sıcaklık değişiklikleri,
• Bağışıklık sistemi hastalıkları,
• Stres
• Genetik yatkınlık,
• Çevresel faktörlerin varlığı.

Egzama Belirtileri Nelerdir?

Egzama belirtileri, hastalığın türüne göre değişmektedir. Egzamanın farklı türlerinde en sık görülmekte olan belirtiler ise kaşıntı, aşırı kuruluk, kızarıklık, deri üzerinde çatlamalar ve küçük şişliklerdir.

 

Egzama Çeşitleri Nelerdir?

---

Kontakt Egzama Nedir?

Ciltteki yağ tabakasının bozulmasına yol açan kimyasallardan kaynaklanır. Genel olarak ellerde ortaya çıkar ve küçük şişliklere sebep olur.

Kontakt Egzama Belirtileri

• Ciltte kaşıntı,kızarma ve batma hissi,
• Ciltte kurdeşen adı verilen kaşıntılı yumruların ortaya çıkması,
• Sıvı dolu kabarcıklar görülmesi,
• Cildin zamanla kalınlaşması ve pullu görünmesi,
• İlerleyen zamanlarda uyku bozukluğu ve konsantrasyon güçlüğü.

Kontakt Egzama Nedenleri

Kontakt egzama, cildinizi tahriş eden veya alerjik reaksiyona neden olan bir maddeye dokunduğunuzda ortaya çıkar. En yaygın nedenleri şunlardır:

• Deterjan ve çamaşır suyu ile temas,
• Çeşitli takılar,
• Boyalar,
• Zehirli sarmaşık ve diğer zehirli bitkiler,
• Cilt bakım ürünleri,
• Sabunlar ve parfümler,
• Sigara dumanı
• Gübreler ve böcek ilaçları

Seboreik Egzama Nedir?

Sırtın üst bölümü,saç ve sakal gibi sebase bezlerinin bulunduğu bölgelerde ortaya çıkan egzama türüdür.Seboreik egzama (seboreik dermatit) her yaştan insanı etkileyebilir, ancak 30 ile 60 yaş arasındaki bebeklerde ve yetişkinlerde daha sık görülür. Yetişkinler ve gençler arasında durum erkeklerde daha yaygındır.

Seboreik Egzama Nedenleri

• Derideki yağ salgısında bulunan malassezia adı verilen bir mantar
• Bağışıklık sistemindeki bozulmalar ve stres,
• Bazı hormonal değişiklikler,
• Deterjanlar,çözücüler, kimyasallar ve sabunlar,
• Soğuk veya kuru hava,
• Psoralen, İnterferon ve lityum içeren bazı ilaçlar

Seboreik Egzama Belirtileri

• Kafa derisinde ve yüzde kırmızımsı,yağlı görünümlü lekeler,
• Kaşıntı,yanma hissi,
• Deride pullu lekeler,
• Mevsim değişikliği,
• Aşırı alkol kullanımı

Diskoid – Numuler Egzama Nedir?

Latincede madeni para anlamına gelen “Numuler” kelimesi bu durum için kullanılır.Madeni para şeklinde olması ismin verilmesindeki etken olarak görülür.Dirsek, kol ve bacaklarda ortaya çıkan bu egzamanın genel olarak büyük lekelere sebep olduğu gözlemlenir.

Nummular egzama her yaşta ortaya çıkabilir ve erkekler kadınlardan daha sık görme eğilimindedir. 

Numuler Egzama Nedenleri

Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte;

• Çok kuru veya hassas cilt,
• Böcek ısırıkları
• Metallere veya kimyasal maddelere karşı alerjik reaksiyonlar,
• Sıcaklık değişimleri ve stres.

Numuler Egzama Belirtileri

• Madeni para şeklinde görülen kırmısızmsı veya pembemsi lezyonlar,
• Kaşıntı ve yanma,
• İçi sıvı dolu ve pul pul noktalar.

Asteatotik Egzama Nedir?

İlk olarak 1907’de Fransız Dermatolog Brocq tarafından teşhis edilen Asteatotik Egzama genellikle yaşlılarda görülür. Ciltteki yağ salgısının azalması ya da soğuk havadan dolayı ciltte kuruluk yaşanması ile alakalı olabilmektedir.

Asteatotik Egzama Nedenleri

Asteatotik egzamanın nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte şu nedenler düşünülmüştür:

• Yağ asitlerinin eksikliği,
• Nem veya kuru cilt,
• Zayıf bağışıklık sistemi ve stres,
• Yetersiz beslenme,
• Tahriş edici maddeler,
• Kalsiyum kanal blokerleri ve diüretiklerin durumu tetiklemesi.

Belirtileri

• Cildin çatlaması(En yaygın belirtidir.)
• Kaşıntı ve yanma hissi,
• Uykusuzluk,
• Cilt renginin değişmesi,
• İltihap

El Egzaması

Elde egzama, en yaygın görülen türdür.Deterjanların ya da çeşitli temizlik ve cilt bakım ürünlerinin içerisinde bulunan kimyasallardan kaynaklanır.

El Egzamasının Nedenleri

El egzaması kimyasallara maruz kalma sonucu oluşabilmektedir.Uzun ve sürekli tahriş edici maddelere maruz kalan işlerde çalışan kişilerin bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.(Temizlik elemanları,kuaförler,sağlıkçılar ve ev hanımları gibi)

El Egzaması Bulaşıcı mıdır?

El egzaması bulaşıcı bir hastalık değildir.Başkasından ne yakalanırsınız ne de bulaştırırsınız.

El Egzamasının Belirtileri

• Ellerde kırmızılıklar,
• Kaşıntı ve ağrı,
• Kuruluk, soyulma ve dökülme,
• Derin çatlaklar ve kabarcıklar,
• Yanma hissi,
• Kaşınabilen pullu ve iltihaplı cilt.

Atopik Dermatit – Egzama Nedir?

Bu egzama türü genel olarak, genetik yatkınlıktan dolayı ortaya çıkar.Bacak ve kol yüzeyinde ortaya çıkan atopik egzamanın, tedavi edilmesine rağmen tekrar görülmesi mümkündür.

Atopik egzama , egzamanın en yaygın şeklidir.Bu egzama türü genel olarak, genetik yatkınlıktan dolayı ortaya çıkar.Atopik dermatit, doktorların atopik triad olarak adlandırdığı şeyin bir parçasıdır(“Triad” üç anlamına gelir). Triaddaki diğer iki hastalık astım ve saman nezlesidir.Atopik egzaması olan birçok insanda her üç koşul da vardır.

Bacak ve kol yüzeyinde ortaya çıkan atopik egzamanın, tedavi edilmesine rağmen tekrar görülmesi mümkündür.

Kimler Atopik Egzama Olur?

Atopik egzama tipik olarak çocukluk döneminde,genellikle bir bebeğin ilk altı ayında başlar.Yaygın bir egzama şekli olmasına rağmen, aynı zamanda şiddetli ve uzun sürelidir.Atopik dermatitiniz(egzama) olduğunda, zaman zaman iyileşebilir; zaman zaman da kötüleşebilirsiniz.Bazı çocuklarda, semptomlar büyüdükçe azalabilirken,bazılarında ise yetişkinliğe doğru atopik dermatit alevlenebilir.

Atopik Egzamanın Nedenleri

Atopik egzama,bağışıklığınız zayıfladığında ortaya çıkar.Bu, cildinizin sizi tahriş edici maddelere ve alerjenlere karşı daha az koruyabileceği anlamına gelir.Atopik egzamaya neden olabilecek durumlar:

• Genetik yatkınlık,
• Neredeyse her gün yaşanan ağrılı kaşıntı,
• Kuru cilt,
• Uykusuzluk,
• Herhangi bir immun sistem hastalığı.

Atopik Egzamanın Belirtileri

• Dirseklerde veya dizlerin kıvrımlarında oluşan kızarıklıklar,
• Döküntülerin görüldüğü bölgelerde cildin açık veya koyu hâl alması,
• Bebeklerdeki atopik egzamanın kafa derisi ya da yanaklarda daha sık görülmesi,
• Kaşıntı,yanma ve iltihabi durum.

Nörodermatit – Strese Bağlı Egzama Nedir?

Nörodermatit,liken simpleks kronikus olarak da bilinir.Yaşamı tehdit edici veya bulaşıcı değildir.Ancak kaşıntı o kadar yoğun veya tekrarlayan olabilir ki uykunuzu,cinsel işlevinizi ve yaşam kalitenizi bozabilir.

Egzamanın birden fazla türü bulunur ve nörodermatit (strese bağlı egzama) sorunu ise bu türler arasında sayılabilmektedir.Strese bağlı egzamanın sebebi, sürekli olarak psikolojik sorunlar yaşanmasıdır.

Yaygın olabilen atopik dermatitin aksine, nörodermit genellikle bir veya iki cilt lekesi ile sınırlıdır.Nadiren tedavi olmaksızın geçer ve sürekli kaşınma derideki sinir uçlarını tahriş ederek kaşınmayı yoğunlaştırabilir.

Nörodermatit Kimlerde Görülür?

Nörodermatit en çok 30 ila 50 yaş arasındaki yetişkinlerde görülür.Kadınlarda ve kontakt dermatit ile atopik dermatiti olan kişilerde görülme sıklığı artar.Çocuklarda nadiren görülür,ancak atopik dermatiti olanlarda gelişme gösterebilir.Sedef hastalığı ve anksiyete bozuklukları riski artırır.

Nörodermatit Nedenleri

• Stres (Başlıca nedendir.)
• Böcek ısırıkları,
• Dar giysiler(özellikle yün veya sentetik kumaşlar),
• Kuru cilt

Nörodermatit Belirtileri

Nörodermatit, kaşımak için ulaşabileceğiniz her yerde ortaya çıkabilir.Ancak en çok ayaklarda, ayak bileklerinde, ellerde, bileklerde, dirseklerde, omuzlarda, boyun ve kafa derisinde görülür.Genital ve anal bölgeler gibi göz kapakları da etkilenebilir.Nörodermatit belirtileri şunlardır:

• Kollarınızda, bacaklarınızda, boynunuzun arkasında, kafa derinizde, ayaklarınızın alt kısımlarında, ellerinizin arkasında veya cinsel organınızda kalın ve pullu lekeler,
• Uyku halindeyken kaşıntının şiddetlenmesi,
• Kanama ve enfeksiyon,
• Kafa derisinde oluşan tiplerinde zamanla saç dökülmesinin meydana gelmesi.

Staz Dermatiti – Staz Egzama Nedir?

Staz Dermatiti venöz basınç artışı sonucu oluşan bir egzama türüdür.Gravitasyonel egzama veya variköz egzama olarak da bilinir.Venöz bacak ülserinin erken bulgusu olarak kabul edilir.

Staz Dermatiti Kimlerde Görülür?

Staz dermatiti en sık dolaşım bozukluğu olan 50 yaşın üzerindeki insanlarda görülür.Kadınların bu hastalığa yakalanma olasılığı erkeklerden daha fazladır.

Venöz yetmezliği olan herkes staz dermatiti olmaz,ancak zayıf dolaşım riski artırır.

Staz Dermatiti Nedenleri

• Varisli damarlar,
• Hipertansiyon,
• Obezite,
• Çoğul gebelikler,
• Kan pıhtılaşma öyküsü,
• Konjestif kalp yetmezliği,
• Böbrek yetmezliği ve
• Fiziksel aktivite yapmayan veya saatlerce oturmayı, ayakta durmayı içeren bir işe sahip olmak gibi belirli yaşam tarzı faktörleri.

Staz Dermatiti Belirtileri

Staz dermatiti ayaklarda ve bacaklarda sık görülmektedir.Vücudun diğer bölgelerinde görülebilir, ancak bu nadirdir.

• Bacakların alt kısmında şişkinlik,
• Ayak bileklerinizin etrafındaki veya üstündeki ciltte kırmızımsı, sarımsı veya kahverengi renk,
• Özellikle bacaklarda şiddetli ağrı ve kaşıntı,
• Kabuklu veya pullu görünen yaralar,
• Kalınlaşmış cilt tabakası
• Kaşınması halinde sızıntı halinde kanama

Staz dermatiti tedavi edilmezse, şişlik ayak bileğinin ötesine geçerek baldıra doğru hareket edebilir.Bacakların alt kısımlarında ve ayakların üst kısımlarında venöz ülser adı verilen açık yaralar oluşabilir.Bu ülserler iyileştikten sonra kanayabilir, sızabilir ve iz bırakabilir.

Şiddetli staz dermatiti, kalınlaşma, sertleşme, koyulaşma veya engebeli, parke taşı benzeri bir görünüm dahil olmak üzere kalıcı cilt değişikliklerine sebep olabilir.

Bebeklerde Egzama Sorunu Normal midir? Bebeklerde Egzama Nasıl Geçer?

Pek çok bebek hastalığı ile birlikte, bebeklerde egzama sorunu da oldukça yaygındır. Genel olarak yüzde egzama sorunu yaşayan bebeklerin hassas ciltleri henüz yeteri kadar bağışıklık kazanmamış olduğundan dolayı egzama sorunu bu dönemde normal sayılabilir.

“Bebeklerde egzama nasıl geçer?” sorusunu soran anneler uzman hekimden bilgi almadan bebekleri için herhangi bir krem kullanmamalıdır. İlk olarak bebeklerde egzamaya zeytinyağı uygulanabilir. Fakat bu yöntem her bebek cildi için kesin bir çözüm değildir. Dolayısıyla bebeklerde egzama belirtileri görülmüş ise mutlaka bir çocuk immünoloji ve alerji uzmanına başvurulmalıdır.

Egzama Nasıl Tedavi Edilir?

Egzamanın spesifik bir tedavisi yoktur,ancak önleyici ve azaltıcı seçenekler mevcuttur.Çeşitli kremler kullanılarak egzama belirtileri azaltılabilir.Egzama, bir süre sonra kendi kendine iyileşebildiği gibi tekrar ortaya çıkma ihtimali de yüksek olduğu için bu durumlarda dermatolojiye başvurulması tavsiye edilir.

Egzamanın belirtileri ve tedavi yöntemlerinde herkes için farklılıklar olabilir.Herkes bir tedaviye aynı şekilde yanıt vermeyebilir.Bu nedenle, tüm seçeneklere aşina olmanız ve sizin veya çocuğunuz için işe yarayan bir tedavi seçeneği bulmak için sağlık uzmanınıza danışmanız en iyisidir.

Egzama Tedavisi İçin Öneriler

• Doktorun önerisiyle kullanılacak olan antihistaminikler kaşıntıyı kontrol edebilir.
• Kortikosteroid krem ​​veya merhem kaşıntıyı azaltabilir.
• Ciltte oluşabilecek enfeksiyonlar için antibiyotikler kullanılabilir.(Eğer doktor önerirse)
• Kaşıntıyı gidermek için cildinize soğuk kompres uygulayabilirsiniz.
• Cildinizi banyodan sonra bez veya lifle ovmaktan kaçının.Cildinize nemlendirici uygulayabilirsiniz.
• Stresi hayatınızdan çıkarmaya çalışın.
• Cildinizi tahriş edebilecek temizlik ve bakım ürünlerini daha az kullanmaya çalışın.Eğer bu malzemeleri kullanmak zorunda kalırsanız eldiven ve koruyucu ekipman giyebilirsiniz.
• Topikal b12 vitaminini doktorun önerisiyle kullanabilirsiniz.
• Ayçiçek yağı, cildin bariyer işlevini artırarak nemini korumasına yardımcı olur. Aynı zamanda antiinflamatuar özelliğe sahiptir.Yetişkin cildine günde iki kez ayçiçek yağı sürebilirsiniz.
• Cildinizi kaşımaktan daima kaçının.Kaşıntınızı kontrol altına almaya çalışın.
• Dar giysiler eğer durumu ciddileştiriyorsa daha az giymeye çalışın.
• Tüm süreç boyunca yapılması gerekenleri doktora danışarak yapın ve belirli aralıklarla Dermatologa (Deri Hastalıkları Uzmanı) görünün.Eğer yapılan uygulamalarda olumsuz bir durumla karşı karşıya kalır ve sağlık hizmetine ihtiyaç duyarsanız beklemeyin.Sağlık kurumuna hemen başvurun.

 

Bu yazımızda egzama nedir, belirtileri nelerdir, tedavi seçenekleri gibi sorulara cevap bulmaya çalıştık.İsterseniz benzer konulara göz atabilirsiniz.Sağlıcakla kalın!